BÀI TUYÊN TRUYỀN - Liệt dây thần kinh số 7
Nội dung này mới, nhiều người chưa biết đến. Tuy nhiên dễ bị bệnh nên tuyên truyền đến đội ngũ để phòng tránh
1. Dây thần kinh số 7 là gì?
Dây thần kinh số 7 hay còn gọi là dây thần kinh mặt - là một dây thần kinh hỗn hợp có đầy đủ các chức năng của một dây thần kinh ngoại vi như vận động, cảm giác, thực vật, dinh dưỡng và phản xạ.
2. Triệu chứng của bệnh liệt dây thần kinh số 7
Có thể nhận thấy ngay dấu hiệu biểu hiện ngay trên khuôn mặt của bệnh nhân mắc viêm dây thần kinh số 7: nửa mặt trở nên méo mó, mất cân đối, không tự nhiên mà cứng ngắc như mặt nạ, rất khó để biểu hiện cảm xúc vui buồn, tức giận…; nếp nhăn, miệng, nhân trung bị kéo xệch sang phía nửa mặt không bị liệt.
- Đối với mắt: mắt không nhắm chặt được do bị liệt cơ khép vòng mi; bên mắt của nửa mặt bị liệt nhìn như chỉ còn lòng trắng do nhãn cầu bị đẩy lên trên; mắt khô hoặc tự chảy nước mắt không kiểm soát.
- Đối với tai: đau, một bên tai cảm giác nghe rất lớn.
- Đối với miệng: không chum miệng lại được, nói chuyện, cười rất khó khăn.
- Nhiều trường hợp nửa mặt liệt bị tê cứng, hầu như lưỡi không còn cảm giác.
3. Nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7
- Nhiễm lạnh đột ngột tác động vào dây thần kinh số 7: Đoạn dây thần kinh số 7 nằm trong ống xương đá, vốn dĩ đã bị lạnh (do không có cơ che phủ dây thần kinh). Khi gặp các tác nhân từ bên ngoài gây lạnh đột ngột, đoạn dây này dễ bị ảnh hưởng bởi mạch máu bị co thắt lại, dẫn đến thiếu máu nuôi dưỡng và sưởi ấm làm cho dây thần kinh sẽ bị phù lên, bị chèn ép và dẫn đến liệt.
- Do nhiễm virus: Khi bị tấn công bởi virus cảm cúm, độc tố của chúng sẽ ảnh hưởng khiến cho dây thần kinh số 7 bị sưng phù, dần dần tới liệt.
- Do bị Zona hạch gối: Giai đoạn đầu của bệnh Zona, nếu mụn nước xuất hiện ở vùng tai, khả năng gây đau dây thần kinh số 7 tại khu vực này là rất lớn.
- Do bị chấn thương, phẫu thuật vùng tai: Những chấn thương hay phẫu thuật khu vực tai do các loại bệnh tại đây có thể để lại những di chứng có mang biểu hiện của liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên.
- Do cơ thể mang sẵn bệnh: Các loại bệnh có thể gây ảnh hưởng và gây viêm dây thần kinh số 7:
+ Bệnh liên quan tới nền sọ, vòm họng: tụ máu nền sọ, u dây thần kinh số 7, u vòm họng…
+ Bệnh liên quan tới mạch máu: đái tháo đường, viêm quanh động mạch…
4. Phòng ngừa và điều trị
Bệnh này xảy ra ở hầu hết mọi độ tuổi. Nó có thể bắt đầu ở tuổi dậy thì, và càng về già càng có nguy cơ mắc cao. Theo như nghiên cứu, có đến 80% người bệnh khi mắc chứng viêm dây thần kinh số 7 có biểu hiện sẽ tự động khỏi sau 2 – 3 tháng. Tuy nhiên, 20% còn lại, bệnh nhân hoàn toàn có thể bị mắc vào các biến chứng và để lại di chứng khá nặng nề, như co cứng hẳn một bên mặt, co giật cơ mặt, viêm loét giác mạc…
Cách phòng ngừa: Cần tránh bị lạnh khi đi tàu xe và nên đóng cửa sổ khi ngủ để tránh gió lùa. Người già ban đêm không nên ra ngoài đi tiểu. Vào mùa nóng, không nên để quạt, máy điều hòa thổi thẳng vào mặt khi ngủ.
Cách điều trị:
Khi bị liệt mặt, cần đến ngay bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán chính xác và loại trừ một số bệnh nguy hiểm khác cũng gây liệt mặt như chấn thương sọ não, tai biến mạch máu não, u não... Ngoài ra, cần điều trị sớm các chứng viêm nhiễm ở tai, mũi, họng và đề phòng chấn thương sọ ở vùng thái dương, xương chũm.
- Với những bệnh nhân mắc bệnh liệt dây thần kinh số 7 ở mức độ nhẹ, việc điều trị bệnh theo phương pháp nội khoa sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng kiểm soát căn bệnh này hiệu quả. Tùy vào tình trạng bệnh của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh loại thuốc sử dụng phù hợp nhất.
+ Thông thường, trong một tuần đầu, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định cho dùng thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm Corticoid Prednisolon, tiêm vitamin nhóm B (B1, B6, B12), thuốc Anpha chymotrypsin, Cavinton. Đặc biệt là thuốc giảm đau để bệnh nhân có thể cảm thấy dễ chịu hơn.
+ Song song với quá trình sử dụng thuốc, người bệnh cần phải kết hợp với phương pháp xoa bóp cơ mặt. Phương pháp này sẽ được tiến hành từ cằm lên trán khoảng 2 lần/ngày. Người bệnh cần thực hiện đều đặn mỗi lần khoảng 5 phút để nhanh chóng tăng cường tuần hoàn máu, ngăn ngừa tình trạng co cứng cơ mặt.
+ Trường hợp bệnh nhân vẫn còn gặp phải tình trạng nhắm mắt khi bị liệt cơ mặt, bác sĩ sẽ tiến hành tiêm botulinum type A (Botox) vào mi mắt trên cho người bệnh. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần phải vệ sinh vùng mặt bằng dung dịch nước muối NaCl 9%o hoặc cloramphenicol 0,4%. Đặc biệt, bệnh nhân nên đeo kính râm lót gạc sạch để giúp bảo vệ mắt tránh nhiễm trùng.
- Châm cứu là một trong những phương pháp phổ biến được áp dụng để điều trị bệnh liệt dây thần kinh số 7. Phương pháp này bao gồm ôn châm, tủy châm, điện châm, điện xung, chạy đèn hồng ngoại,… Hiện tại, phương pháp châm cứu đã được rất nhiều bệnh nhân sử dụng và được đánh giá mang lại hiệu quả rất khả quan.
+ Bằng cách xác định chính xác các huyệt, bác sĩ sẽ sử dụng các kim châm để có thể làm thông các huyệt đạo. Đây là cách giúp người bệnh có thể cảm thấy thoải mái dễ chịu hơn. Lúc này cơ mặt cũng nhanh chóng trở về với vị trí ban đầu, không còn bị méo lệch nữa và người bệnh có thể dễ dàng trở lại với cuộc sống sinh hoạt bình thường.
+ Tuy nhiên, để thực hiện điều trị bệnh liệt dây thần kinh số 7 bằng cách châm cứu, người bệnh cũng cần phải tiến hành điều trị lâu dài. Phương pháp này sẽ không phù hợp với một số bệnh nhân mắc bệnh bệnh liệt dây thần kinh số 7 ở mức độ nặng.
Liệt dây thần kinh số 7 gây liệt mặt ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tâm lý người bệnh, gây khó khăn trong sinh hoạt và việc điều trị, mất một khoảng thời gian nhất định và bệnh cũng có thể tái phát. Do đó, chúng ta phải biết cách phòng bệnh bằng cách kiểm soát tốt và điều trị các nguyên nhân gây bệnh. Chú ý dấu hiệu nhận biết sớm khi bị bệnh có biện pháp điều trị bệnh càng sớm càng tốt.
BÀI TUYÊN TRUYỀN - Bệnh tiêu chảy
1. Bệnh tiêu chảy
Là tình trạng đi ngoài phân lỏng ba lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày, với các triệu chứng kèm theo là nôn, mất nước, rối loạn điện giải, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Bệnh có thể lây lan nhanh và gây thành dịch lớn, nhất là ở những khu vực dân cư đông người, sử dụng chung nguồn nước ăn uống, sinh hoạt. Bệnh hay bùng phát vào mùa hè, khi thời tiết nóng ẩm là điều kiện thuận lợi cho các mầm bệnh phát triển. Năm nay, bệnh tiêu chảy đã xuất hiện tại TP.HCM và có trường hợp tử vong.
2. Triệu chứng của bệnh
Bệnh có một số triệu chứng điển hình đầy bụng, sôi bụng; tiêu chảy liên tục, nhiều lần, lúc đầu phân lỏng, sau toàn nước (trong trường hợp bị bệnh tả: phân toàn nước đục như nước vo gạo); nôn, lúc đầu nôn ra thức ăn, sau chỉ nôn ra toàn nước trong hoặc màu vàng nhạt; người mệt lả, có thể bị chuột rút, biểu hiện tình trạng mất nước từ nhẹ đến nặng như: khát nước, da khô, nhăn nheo, hốc hác, mắt trũng, mạch nhanh, huyết áp hạ, có khi không đo được huyết áp, tiểu tiện ít hoặc vô niệu, chân tay lạnh… và có thể dẫn đến tử vong.
3. Nguyên nhân
Theo Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh tiêu chảy, trong đó có nguyên nhân do virus, vi khuẩn, nguy hiểm nhất là tiêu chảy do vi khuẩn tả (còn gọi là bệnh tả). Bệnh lây theo đường tiêu hóa qua thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn, bệnh có liên quan chặt chẽ với điều kiện môi trường, nước, an toàn thực phẩm và thói quen vệ sinh của người dân.
Những người có nguy cơ cao dễ mắc bệnh tiêu chảy: Những người ăn uống và sống gần với người bị tiêu chảy dễ mắc bệnh nếu không áp dụng các biện pháp phòng bệnh; dân cư tại những khu vực sử dụng nhà tiêu không hợp vệ sinh, đổ thẳng phân ra cống, mương, ao, hồ, sông, suối...; sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm.
Những người có thói quen ăn uống không hợp vệ sinh, hay ăn rau sống, thủy hải sản chưa nấu chín kỹ cũng có nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, dân cư tại khu vực bị ngập lụt và sau ngập lụt cũng dễ mắc bệnh.
4. Phòng ngừa và điều trị
Cách phòng ngừa
Tăng cường vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; mỗi gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh, không đi tiêu bừa bãi; không đổ rác thải, phân xuống ao, hồ; không sử dụng phân tươi, phân chưa xử lý đảm bảo vệ sinh để bón cây trồng; bảo đảm vệ sinh nhà cửa và môi trường xung quanh; hạn chế ra vào vùng đang có dịch.
Bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm: thực hiện ăn chín, uống chín, không uống nước lã; không ăn các thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn chưa được chế biến và nấu chín, các thức ăn còn sống như gỏi cá, tiết canh, ...; chọn mua thức ăn từ nguồn thực phẩm an toàn, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không sử dụng thực phẩm quá hạn sử dụng; các thức ăn đã nấu chín hoặc thức ăn còn dư, để từ bữa trước sang bữa sau phải được bảo quản tốt; nếu chỉ sử dụng ngay sau một thời gian ngắn thì đậy lồng bàn, để nơi mát, thoáng gió; nếu muốn để lâu (vài tiếng trở lên) thì phải cho vào tủ lạnh, lưu ý tủ lạnh phải để ở mức độ đủ lạnh cần thiết; rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn để đảm bảo không làm nhiễm mầm bệnh từ tay bẩn vào thức ăn; hạn chế tập trung ăn uống đông người như ma chay, đám giỗ, cưới xin, liên hoan... trong vùng đang có dịch.
Bảo vệ nguồn nước và dùng nước sạch: nguồn nước ăn uống, sinh hoạt của các gia đình phải được bảo vệ sạch sẽ, có nắp đậy, không để nguồn nước bẩn từ bên ngoài như ao, hồ, sông, suối... chảy vào; ở những nơi không có nước máy mà đang có dịch tiêu chảy thì tất cả nước ăn uống đều phải được sát khuẩn bằng cloramin B; cấm đổ phân, chất thải, nước giặt rửa và đồ dùng của người bệnh xuống giếng, ao, hồ, sông, suối...
Cách điều trị
Người trưởng thành có thể tự điều trị vấn đề tiêu chảy tại nhà theo một số lời khuyên sau:
- Bù nước bằng cách uống nhiều nước, dung dịch nước muối đường, các dung dịch tự làm như nước hoa quả, súp gà cũng có thể được dùng để bù nước. Khi nước tiểu có màu vàng nhạt, khá trong là biểu hiện của việc bù đủ nước.
- Chỉ nên ăn vừa phải, không nên ăn nhiều các loại thực phẩm, nên dùng các loại cơm, bún, khoai tây, chuối súp, các loại rau củ nấu chín mềm.
- Nếu không bị sốt hoặc đi ngoài ra máu thì có thể sử dụng các dược phẩm trị bệnh tiêu chảy ở người lớn thông thường.
Nếu xuất hiện các trường hợp sau, bạn nên đến cơ sở Y tế để được hỗ trợ tốt nhất:
- Triệu chứng tiêu chảy nặng lên sau 48 giờ đồng hồ
- Đi ngoài hơn 6 lần/24 giờ
- Đi ngoài nhiều lần, phân màu đen có lẫn máu hoặc mủ
- Sốt cao trên 38 độ
- Đau bụng dữ dội
- Người già yếu trên 70 tuổi
- Cơ thể mất nước trầm trọng.
Xử trí khi có người bị tiêu chảy cấp: phải đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị kịp thời, không được để bệnh nhân ở nhà hoặc mua thuốc tự điều trị vì có thể nguy hiểm đến tính mạng và làm lây lan bệnh dịch sang cho gia đình và cộng đồng.